Je kent m wel, de ‘rotte appel’ in de mand van je familie of bedrijf.
De zatte nonkel of depressieve tante die elk familiefeestje ophef maakt of de vervelende werknemer die zijn/haar ontevredenheid uit aan alles en iedereen mogelijk.
In systeemwerk noemen we ze ook wel ‘de kanariepieten in de mijn’.
Ze geven aan dat er iets niet klopt binnen het systeem. Er is een onderhuids spanningsveld dat iedereen voelt, maar omdat we alles ‘netjes’ willen laten verlopen, voeren we de spanning die we voelen, af naar de ‘zwakste schakel’, meestal de jongste telg in het gezin of de generatielijn, of degene die onder aan de ladder staat in het bedrijf.
Om de rol van rotte appel te kunnen dragen dien je dus best sterk te zijn, meestal sterker dan de rest, omdat er geen ruimte is voor je individuele ‘zijn’. In systemische ordening gaat de groep nog steeds voor op het welzijn van het individu.
Als je ooit een ayahuasca ceremonie bijwoonde dan zag je het nog duidelijker; er is er eentje die mag overgeven voor de hele groep en alle bagger eruit mag gooien.
Kies je voor die rol? Neen.
Je wordt op die plek geboren of komt op die plek een bedrijf binnen.
Ga je weg, dan heeft een ander die plek in te nemen. Zoniet, dan wordt het hele systeem ‘ziek’ en de onderhuidse spanning bovengronds voelbaar.
Wat kunnen we doen?
Simpel.
Het helpt niet om de rotte appel uit je fruitmand te halen, je vervelende nonkel niet uit te nodigen op feestjes of die vervelende werknemer buiten te gooien.
Het enige dat écht werkt is ondergrondse spanningen bespreekbaar maken op individueel niveau en er daadwerkelijk iets mee doen als familie, gezin of bedrijf.
Enkel daar zal uiteindelijk iedereen wel bij varen.
